روز های سخت اوبر - کلاه تهران

به گزارش کلاه تهران، آلمان با صدور حکمی، فعالیت های شرکت ارائه دهنده خدمات مسافربری اوبر را در این کشور متوقف و بیان کرد که این شرکت آمریکایی، مجوز لازم برای ارائه خدمات جابه جایی مسافران با استفاده از خودرو های اجاره ای را ندارد.

اوضاع برای یکی از پرآینده ترین شرکت های تکنولوژی 10 سال اخیر بر وفق مراد نیست. شرکتی که سال جاری بعد از سال ها انتظار و چندین دور سرمایه گذاری متعدد بالاخره وارد بازار سهام شده بود تا به امروز حدود 33 درصد از ارزش اولیه خود را به دلیل افت قیمت سهام از دست داده است. عدم پیش بینی دقیق از رشد و ادامه ضرردهی یکی از دلایل اصلی عدم پیروزیت اوبر در کوتاه مدت (پس از عرضه عمومی سهام) قلمداد می گردد.

با توجه به سابقه سال ها ضرر بسیاری نگرانند که اساسا این شرکت قادر به سودآوری نباشد. در فصل اقتصادی گذشته اوبر یک میلیارد دلار ضرر کرد. در سه ماهه دوم سال 2019 نیز اوبر 9/ 5 میلیارد دلار ضرر نشان داده بود. با این حال به این ها باید مسائل اوبر در دیگر کشور ها را هم افزود چیزی که باعث شده فرایند رشد شرکت با تردید روبرو گردد.

چه در زمینه تاکسی اینترنتی و چه در زمینه های دیگری، چون سفارش آنلاین غذا، اوبر در بعضی از نقاط دنیا در حال عقب نشینی است. شاید همین عوامل است که حتی بنیان گذار اصلی این شرکت را نسبت به پیروزیت آینده آن به تردید واداشته و باعث شده به دنبال فروش سهم خود در این شرکت باشد.

خروج از بازار سفارش آنلاین غذا در هند

براساس تازه ترین گزارش ها اوبر در حال آنالیز خروج از بازار سفارش آنلاین غذا در هند است. این شرکت میخواهد بخش سفارش آنلاین غذای خود Uber Eats را به رقیب محلی خود زوماتو Zomato بفروشد. ارزش بخش سفارش آنلاین غذای اوبر در هند چیزی حدود 400 میلیون دلار برآورد می گردد. نخستین بار این خبر را روزنامه تایم هند اعلام نموده است.

نه اوبر و نه زوماتو تا به امروز در زمینه این خبر واکنشی نشان نداده اند و صرفا گفته اند در خصوص شایعات و تخمین ها نظری نمی دهند. براساس تازه ترین گزارش CB Insight زوماتو یکی از بزرگ ترین استارت آپ های سفارش آنلاین غذا در هند است و ارزش آن حدود 2 میلیارد دلار برآورد می گردد.

یکی از مهم ترین سرمایه گذاران این شرکت، Alibaba Ant Financial متعلق به شرکت چینی علی بابا است. یک استارت آپ دیگر در بازار سفارش آنلاین غذای هند Swiggy است که توسط دیگر غول تکنولوژی چینی یعنی تن سنت Tencent و شرکت آفریقای جنوبی نسپرز سرمایه گذاری شده و ارزش آن 3/ 3 میلیارد دلار برآورد می گردد.

اوبر سفارش آنلاین غذای خود را با نام Uber Eats از ابتدای سال 2017 در هند راه اندازی کرد و از آن موقع رقابت نزدیکی با دیگر بازیگران این عرصه داشته است؛ اما دارا خسروشاهی، مدیرعامل اوبر اوایل سال جاری از احتمال خروج از این بازار خبر داده بود.

خسروشاهی در یک سخنرانی گفته بود: استراتژی ما درباره Uber Eats برای حضور در بازار کشور های مختلف واضح است. سرمایه گذاری سنگین روی این بخش برای به دست آوردن صندلی نخست یا دوم بازار طی 18 ماه. در صورتی که نتوانیم به این موقعیت برسیم از آن بازار خارج خواهیم شد. اوبر طی سال های اخیر از بسیاری از بازار ها که رقبای محلی قدرتمندی در آن حضور داشته اند عقب کشیده است از جمله آن ها کنار کشیدن از بازار تاکسی اینترنتی چین و آسیای جنوب شرقی و روسیه.

توقف فعالیت اوبر درآلمان

همزمان با خروج از بازار سفارش آنلاین غذای هند دادگاهی در آلمان نیز با صدور حکمی، فعالیت های شرکت ارائه دهنده خدمات مسافربری اوبر را در این کشور متوقف و گفت که این شرکت آمریکایی، مجوز لازم برای ارائه خدمات جابه جایی مسافران با استفاده از خودرو های اجاره ای را ندارد. این حکم در حالی صادر شد که اوبر چندی پیش نیز مجوز فعالیت خود در شهر لندن را نیز از دست داده بود.

نهاد های قانون گذار این شهر اعلام نموده بودند که اوبر نمی تواند امنیت مسافران را تامین کند و از این رو، مجوز فعالیت آن را لغو کردند. اوبر در آلمان، در هفت شهر از قبیل: فرانکفورت، برلین و مونیخ فعالیت داشت و به طور انحصاری با شرکت های خودرو های اجاره ای کار می کرد و رانندگان مورد تایید آن ها را به استخدام خود در می آورد. اگرچه این حکم در آلمان اجرا شده، اما اوبر می تواند درخواست تجدیدنظر بدهد.

سخنگوی اوبر در این زمینه گفت: ما حکم دادگاه را مورد آنالیز و ارزیابی قرار می دهیم و تمامی کوشش خود را برای تداوم ارائه خدمات خود در این کشور به کار خواهیم بست. به گفته یک منبع نزیک به اوبر، این شرکت میخواهد تا تغییراتی را در نحوه کارکرد و فعالیت های خود در آلمان، بزرگ ترین اقتصاد اروپا ایجاد کند.

در صورت نهایی شدن این حکم، اوبر باید برای هر سفر، حداقل 250 یورو جریمه بپردازد که در بعضی موارد، این میزان به 250 هزار یورو نیز خواهد رسید.

خروج بنیان گذار از جمع سهامداران

تازه ترین خبر ها درباره اوبر حاکی است که تراویس کالانیک، بنیان گذار اوبر که برای سال ها مدیریت این شرکت را هم در اختیار داشت و پس از جنجال های بسیار این شرکت را ترک کرد حالا بخش عمده سهام خود در این شرکت را به ارزش 5/ 2 میلیارد دلار طی دو ماه اخیر به فروش رسانده است.

کالانیک پس از جنجال هایی که منجر به برکناری او شد همچنان به عنوان یک سهامدار عمده شرکت به حساب می آمد؛ اما حالا حدود 90 درصد از سهام خود را در این شرکت به فروش رسانده است. با توجه به فرایند موجود به نظر نمی رسد کالانیک که اساسا امیدی به بازگشت به مدیریت اوبر نمی دید باقی مانده سهام خود در این شرکت را هم نگاه دارد.

فروش تقریبا تمامی سهام اوبر این پرسش را مقابل اعضای هیات مدیره شرکت قرار می دهد که آیا او همچنان باید عضو هیات مدیره اوبر باشد یا خیر.

پیش از این نیز خبر هایی منتشر شده بود که تراویس کالانیک، موسس اوبر و مدیرعامل سابق آن شرکت، تصمیم دارد کسب و کار آمریکایی الاصل CloudKitchens را در چین فعال کند. کالانیک سال گذشته 150 میلیون دلار روی شرکت هلدینگ CloudKitchens سرمایه گذاری انجام داد و احتمالا بخش قابل توجهی از سرمایه به دست آمده از فروش سهام اوبر را به سمت توسعه کسب و کار تازه اش خواهد برد. پروژه ای که او با همکاری یک مدیر ارشد سابق شرکت اشتراک دوچرخه Ofo انجام داده است.

با توسعه این کسب و کار جدید کالانیک خود به رقیبی برای Uber Eats (سفارش آنلاین غذای اوبر) تبدیل خواهد شد و حالا احتمالا باید با چیزی که خودش ساخته رقابت کند. دیگر رقبای او استارت آپ های DoorDash و Deliveroo هستند. کالانیک اوایل سال 2018 بخشی از سهام خود به ارزش 4/ 1 میلیارد دلار را در یک معامله خصوصی به شرکت سرمایه گذاری سافت بانک فروخت تا بتواند تامین اقتصادی موردنظر برای توسعه استارت آپ CloudKitchens به اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا را فراهم کند.

براساس اعلام رگولاتوری بورس کالانیک این هفته بخش دیگری از سهام اوبر را به ارزش 383 میلیون دلار به فروش رساند. در زمان عرضه عمومی سهام اوبر او حدود 6 درصد از سهام اوبر را در اختیار داشت و حالا این میزان به نیم درصد رسیده که ارزش همین نیم درصد 250 میلیون دلار برآورد می گردد.

کالانیک بعد از ماجرا های جنجالی و رسوایی های متعدد در سال 2017 از مدیرعاملی اوبر کنار گذاشته شد، با این حال از آن موقع تا به امروز در هیات مدیره اوبر حضور داشته است و به محض اینکه محدودیت فروش سهام داخلی این شرکت (بعد از ورود به بورس برداشته شد) او آغاز به فروختن سهامش کرد.

کالانیک؛ استیو جابز آینده؟

این فروش عمده سهام همچنین نشان دهنده این است که کالانیک اساسا دیگر در خود اوبر آینده ای برای خود متصور نبود، با این حال این نوع فروش سهام سیگنال خوبی هم به بازار نیست. مزیان لاسفر پروفسور اقتصادی در مدرسه اقتصاد Cass می گوید: وقتی سهامداران داخلی (مدیران قبلی و یا فعلی) آغاز به فروش سهام می نمایند خبر بدی برای بازار و دیگر سهامداران است؛ چراکه آن ها هم آغاز به همین کار خواهند کرد.

فروش این گونه سهام یک شرکت توسط یک بنیان گذار، اما در دنیا تکنولوژی بی سابقه نیست و یادآور تصمیم استیو جابز در اواسط دهه 80 میلادی است. جابز در آن موقع بعد از کنار گذاشته شدن از سوی هیات مدیره، کل سهامش در اپل را فروخت. ارزش سهامی که استیو جابز در آن موقع فروخت به حساب امروز چیزی حدود ده ها میلیارد دلار تخمین زده می گردد.

جابز بعد از خروج از اپل به سراغ ایجاد شرکت پیکسار رفت و یکی از پیروز ترین شرکت های انیمیشن سازی دنیا را ایجاد کرد. جابز در اواخر دهه 90 به اپل بازگشت، در حالی که شرکت در حال سقوط بود و تا قبل از مرگش آن را به یکی از پیروز ترین شرکت های تکنولوژی دنیا بدل کرد. این احتمالا همان ایده ای است که کالانیک هم در سر دارد. بازگشت به اوبر در آینده.

تراویس کالانیک در حال فروش کل سهامش در شرکت اوبر (شرکتی که خود پایه گذارش بوده) است. بعضی این اقدام او را با فروش کل سهام اپل توسط استیو جابز در اواسط دهه 80 میلادی مقایسه می نمایند. جابز کمتر از 10 سال بعد دوباره به اپل بازگشت و آن را به پیروزیت بزرگی رساند. آیا کالانیک می تواند دوباره به اوبر بازگردد؟