خون رسانی اورژانسی در زمان طلایی، راه اندازی باشگاه گروه خونی O منفی - کلاه تهران

به گزارش کلاه تهران، مدیرکل دفتر برنامه ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران ضمن تشریح برنامه حمل و تزریق خون در زمان حوادث و سوانح با همکاری اورژانس کشور، گفت: به موازات اجرای این برنامه، باشگاه گروه خونی O منفی را نیز در سازمان انتقال خون ایران راه اندازی کردیم.

دکتر عباس صداقت در گفت وگو با کلاه تهران، با اشاره به همکاری سازمان انتقال خون با سازمان اورژانس کشور برای تزریق خون به مصدومان در محل حوادث و سوانح، گفت: تقریبا از سال 2012 بود که توجه به این نکته در کشورهای صنعتی اروپا جلب شد که اگر بتوانیم در جراحات، سوانح، حوادث و در بحث زایمان هایی که در مناطق صعب العبور قرار دارند، در زمان طلایی یعنی 20 دقیقه تا نیم ساعت بعد از حادثه، نسبت به تامین خون و جایگزینی خون اقدام کنیم، می توان میزان مرگ ومیر و عوارض این سوانح و حوادث را کاهش داد.

وی با بیان اینکه خون حامل اکسیژن است و این اکسیژن برای برخی اندام های حیاتی مثل کلیه ها، کبد و مغز، نقشی اساسی را بازی می نماید، اضافه نمود: بنابراین این امکان در برخی کشورهای اروپایی ایجاد شد تا در شرایطی که بیمار یا مجروح احتیاج به خون دارد، بر اساس تشخیص پزشک اورژانس و درمانگر در ساعت طلایی از فرصت انتقال خون به او استفاده نموده و برای حفظ حیات فرد کوشش گردد. بر این اساس از آنجایی که چنین شرایطی، وضعیت اورژانسی است و امکان معین گروه خونی وجود ندارد، گروه خونی O منفی برای این کار در نظر گرفته شد.

گروهِ خونی کمیاب

صداقت ادامه داد: باید توجه کرد که فراوانی گروه خونی O منفی کم و این گروه خونی کمیاب است. در نتیجه باید به درستی از این گروه خونی استفاده کرد. در عین حال باید بدانیم که خون سه خاصیت مهم دارد؛ اول اینکه یک ماده زنده است و زمان انقضای مصرف دارد، دوم اینکه تاکنون هیچ جایگزینی به صورت صنعتی برایش پیدا نگردیده و سوم اینکه منشاء تامینش فقط انسان های داوطلب است. بنابراین، این سه دلیل ارزش خون را توجیه نموده و نشان می دهد که چرا خون مهم است. از طرفی طبق گزارش های جهانی فقط چند کشور اروپایی و استرالیا به این برنامه توجه نموده و این امکان را به عنوان یک فرصت دیده اند.

مدیرکل دفتر برنامه ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران با اشاره به اجرای برنامه تزریق خون در زمان و محل حوادث و سوانح با همکاری اورژانس پیش بیمارستانی، اظهار کرد: در سال 1395 این اقدام در دستور کار سازمان انتقال خون ایران نهاده شد تا بتوانیم این تجربه جهانی را بر اساس تجربیات مان به کاری بومی تبدیل کنیم. خوشبختانه هم شبکه ملی خونرسانی بسیار قوی در سطح کشور وجود دارد و تمام استان ها، شهرستان ها و مراکز درمانی به این شبکه وصلند و هم یک شبکه قوی در حوزه مدیریت سوانح و حوادث پزشکی در اورژانس پیش بیمارستانی داریم.

خونرسانی به مناطق صعب العبور

صداقت ادامه داد: بر همین اساس از این فرصت استفاده شد و با توافقات اولیه ای که بین سازمان انتقال خون و سازمان اورژانس کشور انجام گرفت، یک کارگروه فنی ایجاد شد و خودمان الزامات کار را نوشتیم. در همین راستا در فروردین ماه سال 96 به صورت آزمایشی کار را در استان زنجان شروع کردیم. در این اقدام بیشتر بحث آمبولانس های هوایی مطرح بود و لازم بود جایی که محل فرود این آمبولانس های هوایی است، بانک خون بیمارستانی داشته باشیم. زیرا کیسه های خون باید به لحاظ زنجیره سرد، آماده سازی برای تزریق و... با استانداردهای ملی و دستورالعمل های سازمان انتقال خون مطابقت داشته باشند.

صداقت درباره نحوه کار از سوی اورژانس کشور نیز گفت: این خون ها در یخچالی که دما را ثبت می نماید، نگهداری و قبل از تزریق هم چک می شوند که در مدتی که کیسه خون در یخچال بوده، آیا زنجیره سرما حفظ گردیده است یا خیر. پیش از تزریق هم با دستگاهی دمای خون با بدن متناسب می گردد.

وی با بیان اینکه این اقدام تفکری جدید در مدیریت حوادث و سوانح بود، گفت: باید توجه کرد که ایران جزء معدود کشورهایی است که این برنامه را اجرا می نماید. استان زنجان هم از این جهت برای اجرای آزمایشی برنامه انتخاب شد که اولا چهارراه مواصلاتی چندین استان است و علاوه بر این به علت شرایط جوی که در فصل سرد در این استان حاکم است، ماه های زیادی از سال راه های ارتباطی برخی از شهرستان ها و روستاها مسدود می گردد و این آمبولانس های هوایی، بسیاری از خدمات درمانی به افرادی مانند مادران باردار که به این خدمات احتیاج دارند و از مصرف کنندگان اصلی خون و فرآورده های خونی هستند، ارائه می دهند.

صداقت همچنین گفت: با توجه به تجربیات بدست آمده در فاز آزمایشی، این برنامه در استان زنجان، سال جاری هم سه مرکز دیگر در استان خراسان جانمایی و اجرا شد که یکی از این مراکز در نقطه مرکزی شهر مشهد است و شرق و مرکز خراسان رضوی را پوشش می دهد. یکی از مراکز هم در منطقه گناباد و دیگری در سبزه وار قرار دارند که جنوب و غرب استان را پوشش می دهند. البته در این برنامه مهم نیست که این امکان در تمام استان های کشور ایجاد گردد، بلکه مهم این است که بتوانیم پوشش خوبی را برای کشور فراهم کنیم. به عنوان مثال ممکن است آمبولانس های هوایی یک استان به استان های همجوار یا منطقه اطرافش هم سرویس دهند. بنابراین هدف مان عمدتا این است که سطح پوشش برنامه را توسعه دهیم.

باشگاه گروه خونی O منفی راه اندازی شد

مدیرکل دفتر برنامه ریزی جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه به موازات این اقدام، باشگاه گروه خونی O منفی را هم در سازمان انتقال خون ایران راه اندازی کردیم، گفت: من از همه هموطنان مان که دارای این گروه خونی هستند، درخواست می کنم که به این باشگاه بپیوندند. مردم می توانند با مراجعه به پرتال رسمی سازمان انتقال خون ایران، وارد این باشگاه گردیده و جزء اعضا شوند. بر این اساس اطلاعات شان در موارد ضروری می تواند به ما در فراخوان ها یاری کند. در عین حال پیشبرد این برنامه بستگی به ناوگان اورژانس هم دارد. ما اعلام آمادگی می کنیم که هرکجا که مرکز اورژانس آماده بود، در این زمینه همکاری می کنیم. اما با توجه به تازه بودن این کار و اینکه علاقه داریم کار به صورت محکم و اصولی پیش رود، آن را به صورت گام به گام پیش می بریم تا بتوان سال های سال از آن نفع برد و حتی بتوانیم این تجربه را در اختیار سایر کشورها هم قرار دهیم.